شاید به جرأت بتوان گفت که آسانسورهای کششی در ایران یکی از پرطرفدارترین و کاربردی‌ترین نوع آسانسور میباشد. با وجود شمار مزیت‌هایی که آسانسورهای هیدرولیکی دارند، بازهم اولویت استفاده برای کارفرمایان و طراحان آسانسورهای کششی میباشد که تفاوت آسانسورهای کششی با آسانسورهای هیدرولیکی توضیح داده میشود. در گذشته در مجله الفارس به بررسی اجمالی آسانسور پرداخته و به اختصار درباره آسانسورهای کششی و آسانسورهای هیدرولیکی سخن گفته بودیم.
در این مقاله کوتاه سعی داریم تفاوت‌های عمده از جمله ایمنی، کیفیت، هزینه و محدودیت‌های نصب بین آسانسورهای کششی و آسانسورهای هیدرولیکی را بررسی نماییم.
ایمنی
ایمنی در کلیه مراحل و اجزای ساختمان اعم از مراحل ساخت‌وساز و اعم از بهره‌برداری ساختمان مبحث مهمی بوده و همواره به آن تأکید میشود. آسانسور نیز از این قاعده مستثنی نبوده و شاید این مقوله از مهمترین نکات بالاخص به هنگام بهره‌برداری از ساختمان میباشد.
ایمنی در آسانسورهای کششی
در صورت هرگونه قطع برق و یا اختلال در عملکرد آسانسورهای کششی، فرایند خروج مسافرین به سادگی نبوده و بایستی طبق بروشور و توسط متخصص و یا حداقل شخص با دانش متوسط صورت گیرد.
در برخی موارد نیز ممکن است در آسانسورهای کششی به علت تنظیمات ضعیف ترمز متوجه تکان‌هایی شوید که گاهاً ممکن است به دلیل یک استهلاک عادی باشد ولی خطر جدی در این نوع از آسانسورها نبوده و می‌توان با در میان گذاشتن یک سرویس‌کار از خطرات جدی‌تر جلوگیری کرد و به رفع نواقص پرداخت و این امر در مرحله تعمیر پیشگیرانه صورت می‌گیرد.
از دیگر موارد ایمنی آسانسورهای کششی می‌توان به تغییر سرعت آسانسور براساس نوسانات برق و یا ساییدگی قرقره‌ها اشاره نمود که اگر کابین آسانسور بیشتر از یک سرعت خاص حرکت کند، کلید الکتریکی به طور خودکار آسانسور را خاموش می‌کند.
در صورتی که این کلید عمل نکرد، دستگاه safeties به طور خودکار ترمزهای ریل‌های جانبی را به‌کار می‌اندازد و کابین متوقف میشود.
ایمنی در آسانسورهای هیدرولیکی
در صورت قطع برق و یا اختلال در آسانسورهای هیدرولیکی، یک نیروی غیر متخصص به راحتی می‌تواند با باز کردن یک شیر هیدرولیکی، کابین را به پایین‌ترین طبقه هدایت کند. در این نوع آسانسور ضریب ایمنی به علت وجود جک مستقیم بالا بوده و احتمال سقوط به کمترین ضریب خود می‌رسد.
کیفیت
کیفیت مهمترین معیار برای خرید هر نوع محصول و عملکردی در مقیاس جهانی میباشد. طبعاً هرچقدر کیفیت در آسانسور بالاتر باشد، هزینه‌های جانبی پایین‌تر، عملکرد بهتر و عمر طولانی‌تر را شاهد خواهیم بود.
کیفیت در آسانسورهای کششی
آسانسورهای کششی به لحاظ کیفی در صورت مجهز بودن به سیستم درایو، حرکتی نرم و دقیق را خواهند داشت.
کیفیت در آسانسورهای هیدرولیکی
کیفیت در آسانسورهای هیدرولیکی به جنبه‌های مختلفی تقسیم میشود و می‌توان این کیفیت را از نظر زیبایی و منظر، حرکت و طراحی معماری بررسی نمود.
این نوع آسانسور به علت عدم وجود وزنه‌های تعادل می‌تواند به صورت شیشه‌ای (پانوراما) کاربرد داشته باشد و زیبایی را برای ساختمان‌های لوکس و تجاری دوچندان کند.
از دیگر معیارهای مهم در کیفیت آسانسورهای هیدرولیکی، نوع حرکت است.
در این آسانسور حرکت به نرمی صورت می‌پذیرد. از منظر معماری این آسانسورها بدون موتورخانه در بالای چاه میباشد که در طراحی معماری قابل توجه طراحان است.
همچنین این آسانسور به دلیل عدم استفاده از کابل 12درصد فضای کمتری را نسبت به آسانسورهای کششی اشغال می‌کند.
هزینه
می‌توان هزینه را مهمترین معیار برای کارفرماییان و یا سرمایه‌گذاران برشمرد.
امروزه همگان به دنبال این مهم هستند که با کمترین هزینه، با کیفیت‌ترین محصول را در کار خود داشته باشند.
در آسانسور نیز هزینه‌ها به هزینه‌های اولیه (خرید و نصب) و هزینه‌های ثانویه ( برق، سرویس و نگهداری) تقسیم می‌شوند.
هزینه در آسانسورهای کششی
در آسانسورهای کششی از 60 نوع قطعه مختلف استفاده شده است که کنار یکدیگر عمل می‌کنند.
برای داشتن یک کیفیت مطلوب در یک آسانسور کششی بایستی کلیه قطعات از استاندارد بالایی بهره ببرند.
از این منظر هزینه اولیه خرید آسانسور کششی بالاخص با تابلوی کنترل مجهز به درایو و بلک اوت بیشتر از سایر سیستم‌ها میباشد.
هزینه‌های ثانویه در این نوع آسانسور شامل هزینه‌های تعمیرات، تأمین قطعات، سرویس و نگهداری و همچنین هزینه برق مصرفی میباشد.
تعمیرات و نگهداری از آسانسور صرفاً از کمپانی سازنده تأمین نمی‌شود و شرکت‌های جانبی دیگر نیز قادر به نگهداری و تعمیرات خواهند بود.
هزینه در آسانسورهای هیدرولیکی
یکی از سوالات متداول تفاوت آسانسورهای کششی با آسانسورهای هیدرولیکی در خصوص قیمت میباشد.
لوازم یدکی آسانسورهای هیدرولیکی با بسیاری از سیستم‌های هیدرولیک صنعتی مشترک بوده و حتی می‌توان با آشنایی از سیستم‌های هیدرولیک آن را به راحتی سرویس نمود.
به لحاظ مصرف برق، به علت راندمان پایین این نوع آسانسور مصرف برق بالایی دارد.
محدودیت‌های نصب
شاید مهمترین عامل در انتخاب نوع آسانسور محدودیت‌هایی باشد که سرراه کارفرمایان قرار می‌گیرند.
این محدودیت‌ها در نصب شامل: ارتفاع ساختمان، مساحت اتاق آسانسور، ظرفیت حمل بار، تأمین قطعات و لوازم یدکی و تخصص لازم برای نگهداری و سرویس است.
محدودیت‌های نصب در آسانسورهای کششی
این نوع آسانسور محدودیت کمتری در نصب و راه‌اندازی دارد و می‌تواند با بیشترین ظرفیت و بلندترین ارتفاع را تأمین نماید که می‌توان به عنوان بهترین مثال آسانسورهای کششی برج میلاد را با ظرفیت 4000 کیلوگرم و ارتفاعی در 300 متر نام برد.
محدودیت‌های نصب در آسانسورهای هیدرولیکی
این آسانسور به علت ساختار خاص خود (جک هیدرولیکی) فقط برای ساختمان‌های کمتر از 4 طبقه و نهایتاً 5 توقف قابل اجرا است.
بهترین نوع کاربرد این آسانسورها را می‌توان برای کاربری‌های تجاری، صنعتی، حمل خودرو، باربری و کاربری‌های مشابه در ارتفاعات مجاز نام برد.
حال با توجه به موارد فوق می‌توان به راحتی بیان کرد که چرا متداول‌ترین نوع اجرای آسانسور، آسانسورهای کششی هستند.
در ایران با پیشرفت صنعت ساخت و ساز و توسعه افقی شهر به ارتفاع ساختمان‌ها روزبه‌روز افزوده می‌گردد. به همین جهت می‌توان مهمترین دلیل استفاده و اجرای آسانسورهای کششی را در محدودیت‌های نصب (ارتفاع ساختمان) و هزینه‌های ثانویه (مصرف برق پایین) برشمرد.
